De wereld is zowel veel angstaanjagender als veel mooier dan ik geloofde toen ik jong was. Angstaanjagender omdat de meeste machtsstructuren actief hun verklaarde doelen verraden. Mooier omdat coöperatieve principes veel dieper geworteld zijn dan ik me had voorgesteld.

Om het anders te zeggen: bijna elke agent is veel meer getraumatiseerd dan ik verwachtte toen ik jonger was, wat hen leidt tot "banale" kwade gedragingen. Maar het *is* trauma dat dat gedrag aandrijft: kwaad is (bijna altijd) niet fundamenteel een verschil in waarden, maar eerder een vergissing.

Concreter: - Veel westerse overheden ondermijnen actief de democratie in naam van de democratie (en de meeste niet-westerse overheden handelen zelfs nog perverser) - Veel academische velden onderdrukken actief de belangrijkste inzichten uit hun discipline (bijv. ze zijn blank-slatists, of diep tegen de beschaving) - Veel politieke bewegingen zijn zo angstgedreven dat ze de problemen veroorzaken die ze beweren te willen voorkomen (bijv. milieubeweging, sociale rechtvaardigheid, autoritaire facties). - Veel mensen saboteren hun hele leven zichzelf. Maar aan de andere kant: - mensen kunnen krachtige psycho-culturele interventies ontwerpen die eeuwen meegaan (bijv. religies) - de menselijke capaciteit voor moed en integriteit is veel groter dan ik ooit kon conceptualiseren - onze voorouders hebben de moderne wereld voor ons uitgehakt in het aangezicht van ontberingen die ik nog steeds moeilijk kan voorstellen - veel morele principes komen voort uit speltheorie en zijn van toepassing op enorm verschillende schalen - de ruimte van mogelijke geesten is enorm en er is ruimte voor de mensheid om op manieren en in richtingen te groeien die we vandaag de dag nauwelijks kunnen begrijpen.