Waarom de crisis van 2008 verre van voorbij is 👇 1/2 Nu @robilypj en Carlo Palombo zijn vrijgesproken, is het de moeite waard om te herinneren dat absoluut niemand op uitvoerend niveau strafrechtelijke aanklachten heeft gekregen voor wat er in 2008 is gebeurd. Integendeel, 17 jaar later beginnen we pas nu de scherpe gevolgen te voelen van het redden van de banken - vooral in termen van de publieke kosten en de impact van het onophoudelijk doorschuiven van de problemen in plaats van de slechte schulden op de juiste manier af te schrijven. Inderdaad, de schulden waarmee de overheidsbalansen sinds 2008 zijn belast om het kapitaalgat in het hart van het financiële systeem te dichten, komen nu pas terug om hun tol te eisen in termen van de onbetaalbare kosten van de schuldenlast en de impact op de inkomens van de midden- en arbeidersklasse (vraag het aan Rachel Reeves). Toch wordt de fundamentele realiteit achter deze treurige toestand nog steeds zelden besproken. En dat is het simpele feit dat we in plaats van afschrijvingen af te dwingen op degenen die deze kosten hadden moeten dragen (aangezien hun slechte oordeel tot deze crisis heeft geleid), hebben besloten om hen op kosten van de belastingbetaler boven water te houden. Zelfs vandaag de dag. De markten begrijpen dit natuurlijk. Daarom is het rendement op eigen vermogen van de meeste banken sinds de crisis gestagneerd en nooit echt hersteld. Er is een diepgaand besef, zou je kunnen zeggen, dat dergelijke banken politiek gezien nooit bovenpar rendementen aan aandeelhouders mogen bieden totdat hun DOORGAANDE staatsubsidies zijn afgebouwd. Dit kan echter (tenzij we kijken naar de balansen van centrale banken) jaren, zo niet decennia duren. Inderdaad, de huidige consensus is dat de buitensporige balansen van centrale banken (allemaal gesteund door overheidsschuld die door belastingbetalers moet worden gefinancierd) een permanent kenmerk van het financiële systeem moeten worden, omdat zonder deze steun de infrastructuur van het financiële systeem neigt naar stilstand en ineenstorting. De absurditeit van deze situatie is dat wanneer de onhoudbaarheid van dit kader leidt tot hogere rentetarieven om de tekorten aan de aanbodzijde van de echte economie aan te pakken, het de BANKEN zijn die de belangrijkste begunstigden van het kader worden (aangezien hoge rentetarieven het kapitaal genereren om hun gaten permanent te dichten via veel hogere onbetaalde couponstromen die aan banken worden uitgekeerd in de vorm van rente op reserves). Toch, wanneer politici en regeringen het aandurven om de oneerlijke verdeling van belastingbetalersrente aan banken via onverwachte belastingen te verminderen, raken de markten en banken opnieuw in paniek en dreigen ze met instabiliteit, vooral in landen als Italië. Meloni's oplossing voor dit dilemma was het sluiten van een tijdelijke wapenstilstand met het banksysteem. Als regeringen de onbetaalde inkomsten van banken ten behoeve van belastingbetalers niet kunnen terugvorderen, kunnen ook de aandeelhouders van banken dat niet. Om onverwachte belastingen te vermijden, werd banken in plaats daarvan verteld dat ze deze winsten in een soort speciale geblokkeerde reservefonds moesten houden. De overheid zou geen toegang krijgen tot het geld, maar aandeelhouders ook niet. Het uitkeren van dividenden of aandeleninkoop met dit geld was verboden. Helaas was er geen vergelijkbare voorwaarde gesteld aan het kopen van aandelen van andere banken. Als je je afvraagt hoe een van de zwakste banksectoren van de eurozone de middelen heeft gevonden om een grensoverschrijdende overnamestrijd aan te gaan, is dit het antwoord. De huidige Italiaanse M&A-hype is grotendeels een omweg om al dat overtollige geld dat in het Italiaanse banksysteem zit terug te brengen via dealstromen die aandeelhouders belonen door middel van M&A-gerelateerde aandelenwaardevermeerdering. In de UniCredit BPM-deal bijvoorbeeld, zouden BPM-aandeelhouders een premie in de vorm van UniCredit-aandelen hebben ontvangen. Deze zijn veel liquidere dan BPM en dus gemakkelijker om uit te cashen op een manier die die premie in contanten kan realiseren (zonder de bankaandelen volledig te laten instorten). Ondertussen zou UniCredit - dat de Italianen al graag een "staatloze bank" noemen - een grotere marktdominantie hebben verworven, wat mogelijk invloed heeft op de binnenlandse kredietverdeling, terwijl het nog dominanter en staatlozer van aard zou worden (let op zijn stappen richting Commerzbank).

2/2 Dit brengt ons bij de zeer begrijpelijke uitbraak van de zogenaamde "fiscale dominantie" en directe overheidsinterventie in het banksysteem op grond van "nationale veiligheid". Ik vind het leuk om te denken aan wat er gaande is in termen van wie er op elk moment kan profiteren van de maximaal te extraheren economische rentes in een systeem. Het is een verhaal zo oud als de tijd. [Meer hierover in een derde aanvullende tweet.] De balansact in het hart van deze situatie is de realiteit dat economische groei wordt beperkt als de bevolking overmatig in de schulden zit. Een steeds groter deel van de productieve output moet worden toegewezen aan renteniers, wat economisch verstikkend wordt (hetzij via belastingen of rente betalingen). Dit is vooral het geval wanneer extreme ongelijkheid betekent dat opwaartse mobiliteit onmogelijk is zonder overmatig geleveraged te zijn op persoonlijk of overheidsniveau om het onevenwicht te compenseren. Het resultaat is een soort moderne feodaliteit, waarbij de opbrengsten van iemands werk steeds meer naar de renteniers gaan van wie gemiddelde mensen hun schamele bestaanspercelen huren (d.w.z. huizen). Tenzij iemand het geluk heeft om ontsnappingssnelheid te bereiken via de onwaarschijnlijke kans om een superster te worden in een diensteneconomie, worden iemands vrijheden simpelweg steeds meer aangetast. Het resultaat is een bevolking die steeds immobieler wordt en steeds meer aan zijn locatie gebonden is. (Arme mensen met mega-hypotheken kunnen niet gemakkelijk ontsnappen naar Dubai, vooral niet in een negatieve eigen vermogen scenario.) Overexploit de boeren echter, en niet alleen zal de economische groei stagneren (terwijl de exploitatie het systeem begint te verstikken): dingen worden uiteindelijk revolutionair. Dit is vooral het geval in een scenario waarin de huren grotendeels naar offshore, anonieme "internationale kapitaalmarkten" stromen die geen tolerantie hebben voor overheidsfunctionarissen die proberen de situatie met politieke macht te verhelpen. In dergelijke scenario's wordt het steeds duidelijker dat democratie voornamelijk een schijnvertoning is. Het maakt niet uit wie je kiest; ze zullen altijd machteloos zijn om "internationale kapitaalmarkten" aan te pakken. (Vraag het maar aan Liz Truss). Toch kan er een alternatieve manier zijn om het systeem opnieuw uit te lijnen. Het is de opkomst van fiscale dominantie die gericht is op het beperken van de capaciteit van banken en renteniers om te profiteren van onterecht inkomen dat voortkomt uit informatie-ongevoelige deposito's (d.w.z. deposito's van mensen die de waarde die ze weggeven niet volledig begrijpen). Op dit punt zou je kunnen zeggen: Izzy, waarom kom je zo communistisch over? Maar dat ben ik niet. Het is iets anders om terug te halen voor de mensen wat rechtmatig van hen is, maar sociaal van hen is weggenomen door informatie-asymmetrie, en rechtmatig verdiend eigendom in beslag te nemen. Dat wil zeggen: het is belangrijk om onterecht inkomen (afgeleid van systeem-brede bank "float") te onderscheiden van inkomen dat door banken wordt verdiend via legitieme risicogebaseerde leningen. En dit is echt waar de stablecoin-revolutie om draait. Als stablecoins echt de basis van het nieuwe financiële systeem worden, zullen depositohouders zich steeds meer bewust worden van de waarde die ze weggeven wanneer ze hun rijkdom in liquide deposito's aanhouden. Langzaam, in de loop van de tijd, zullen ze leren om dergelijke fondsen tot een minimum te beperken, terwijl ze ook begrijpen dat spaarrekeningen die door de meeste banken worden aangeboden nog steeds een opportuniteitskost zijn. Wanneer en als getokeniseerde geldmarktfondsen steeds meer door gewone mensen worden aangenomen, zal de doorvoer van rente daadwerkelijk worden bereikt ten gunste van de gewone mensen. Dit zal een architectonische verschuiving zijn. Stablecoins — vooral onder kaders zoals de GENIUS Act — zullen functionele segregatie introduceren tussen betalingsrails en kredietcreatie. Dankzij een dergelijke segregatie zullen banken veel harder moeten werken en meer risico moeten nemen om winst te genereren. Het belangrijkste is dat als en wanneer die risicogebaseerde beslissingen falen, de gevolgen van die mislukkingen niet langer systemisch zullen zijn. Waarom? Omdat de financiering voor betalingsrails niet langer verstrengeld zal zijn met de financiering voor krediet. Banken zullen kunnen falen zonder het systeem als geheel omver te werpen, aangezien het betalingssysteem kan blijven bestaan. Kortom, onder een stablecoin-standaard zullen banken niet langer in staat zijn om risicovolle leningen te financieren met informatie-ongevoelige deposito's. Winst zal alleen komen van echte kredietrisico's, niet van onterecht huurextractie. En wanneer die risico's slecht uitpakken? Banken kunnen falen zonder het betalingssysteem in gevaar te brengen. Waarom? Omdat degenen die de rails financieren (met nul rendement) nu senior zullen zijn in faillissement, wat betekent dat de betalingsfloat niet gewoon zal verdampen zoals het deed in 2008 wanneer een grote bank omvalt. In die wereld kunnen we eindelijk beginnen met het laten sterven van zombie-banken — zonder een systemische ineenstorting te bedreigen. En misschien, heel misschien, de rommel die 2008 heeft achtergelaten, ongedaan maken ten gunste van iedereen.

Bonus tweet: Hier zijn enkele ongestructureerde gedachten die mijn visie schetsen op wat bankieren op dit moment echt vertegenwoordigt. In het hart van de huidige "fiscale dominantie" aanval ligt een eeuwenoude strijd: wie krijgt de economische rentes en hoeveel heren mogen delen in de buit? Er is tenslotte een natuurlijke limiet aan hoeveel huur er uit een systeem kan worden gehaald voordat het bezwijkt onder het gewicht van zijn eigen parasitisme. Vroeger leerden feodale heren dit uiteindelijk — als je je boeren te hard uitbuit, komen de hooivorken tevoorschijn. Om dat risico tegen te gaan, werden ze paternalistisch. Ze bouwden kerken, boden festivals aan, zorgden voor basisrechtspraak. Niet uit vriendelijkheid, maar uit overleving. Hetzelfde principe geldt voor modern bankieren. De huurpool — afgeleid van depositoinertie, regelgevende privileges en impliciete staatssteun — is eindig. Banken vergroten te vaak de taart niet; ze vechten over hoe de beschikbare huren verdeeld moeten worden. Meer concurrentie betekent dus niet altijd meer totale systeemhuur. Het betekent gewoon meer heren aan de tafel, die elk een kleinere plak krijgen. Omgekeerd betekent consolidatie minder heren en meer geconcentreerde macht. Ongelijkheid neemt toe. Dit is waarom regeringen nerveus worden over bank M&A. Het blokkeren van deals gaat niet alleen om concurrentiemetingen — het gaat om soevereiniteit over huurverdeling. Een bloeiende, gedecentraliseerde banksector (zoals de brede adel van het oude Polen) verspreidt privileges breder. Consolidatie geeft het (vooral in het moderne tijdperk) aan een paar staatloze giganten buiten de verantwoordelijkheid van een potentieel revolutionair publiek. En wanneer die opbrengsten offshore gaan, wordt het democratische toezicht alleen maar erger. De huren die van binnenlandse boeren (belastingbetalers, depositohouders, leners) worden gehaald, worden naar het buitenland gesluisd, buiten democratische controle. Dus nationalistische tegenreactie is niet irrationeel — het is een defensieve zet. Als onze heren er niet van kunnen profiteren, zou niemand er ook van moeten profiteren. Het is tijd om daadwerkelijk publieke autonomie en onafhankelijkheid te ondersteunen (waar populisme echt om draait). Cue fiscale dominantie.